Ο όρος επιπεφυκίτιδα αναφέρεται στην φλεγμονή του επιπεφυκότα, μια λεπτής μεμβράνης η οποία καλύπτει τον σκληρό χιτώνα του οφθαλμού (λευκό του ματιού).
Το κυριότερο σύμπτωμα περιλαμβάνει το κόκκινο μάτι.

Υπάρχουν τρείς τύποι επιπεφυκίτιδας

1. Η βακτηριακή επιπεφυκίτιδα
2. Η ιογενής επιπεφυκίτιδα
3. Η αλλεργική επιπεφυκίτιδα

Στην βακτηριακή επιπεφυκίτιδα η φλεγμονή οφείλεται σε βακτήρια ενώ στην ιογενή σε ιούς.
Η αλλεργική επιπεφυκίτιδα παρατηρείται σε ορισμένους ασθενείς όπου κάποιο αλλεργιογόνο πυροδοτεί την φλεγμονώδη αντίδραση οδηγώντας τελικά στα συμπτώματα της επιπεφυκίτιδας. Συνήθως παρατηρείται σε ασθενείς που έχουν την προδιάθεση για αλλεργίες και συχνά παρατηρείται εποχιακά.

Πως γίνεται η διάγνωση:

Η διάγνωση γίνεται από τον οφθαλμίατρο στην σχισμοειδή λυχνία. Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να κριθεί απαραίτητη η λήψη καλλιέργειας.

Ποια τα συμπτώματα:

Πολλά από τα συμπτώματα είναι παρόμοια και στους τρεις τύπους, ωστόσο μερικά ξεχωρίζουν.

Βακτηριακή επιπεφυκίτιδα συμπτώματα:

• Ερυθρότητα, αίσθημα άμμου και καύσου
• Συνήθως προσβάλλονται και οι δυο οφθαλμοί με διαφορά 1-2 ημέρων
• Οίδημα βλεφάρων
• Έντονες εκκρίσεις συχνά πυώδεις όπου κατά το ξύπνημα τα βλέφαρα είναι κολλημένα μεταξύ τους
• Συστηματικά συμπτώματα μπορεί να παρατηρηθούν σε ασθενείς όπου έχουν μολυνθεί από ορισμένα βακτήρια

Ιογενής επιπεφυκίτιδα σημεία και συμπτώματα:

• Οίδημα βλεφάρων και ερυθρότητα
• Υδαρείς εκκρίσεις
• Αίσθημα ξένου σώματος και φαγούρα
• Λεμφαδενοπάθεια: επώδυνοι και διογκωμένοι προωτιαίοι λεμφαδένες
• Συνήθως προσβάλλονται και οι δυο οφθαλμοί με διαφορά 1-2 ημέρων
• Συμπτώματα κοινού κρυολογήματος

Αλλεργική επιπεφυκίτιδα σημεία και συμπτώματα:

• Κνησμός και δακρύρροια
• Ερυθρότητα
• Προσβάλλονται συνήθως και οι δυο οφθαλμοί
• Εμφανίζεται είτε μετά από επαφή σε ένα αλλεργιογόνο είτε εποχιακά την άνοιξη και το καλοκαίρι όπου συχνά αλλεργιογόνα είναι η γύρη και το γρασίδι

Θεραπεία:

Η θεραπεία εξαρτάται από το αίτιο και τον τύπο της επιπεφυκίτιδας.

Στην βακτηριακή επιπεφυκίτιδα είναι απαραίτητες οι τοπικές αντιβιοτικές σταγόνες. Απαραίτητη είναι επίσης η απομάκρυνση των εκκρίσεων. Ανακουφιστικά χορηγούνται τεχνητά δάκρυα. Σε σπάνιες περιπτώσεις, μπορεί να δοθεί από του στόματος αντιβιοτική αγωγή.

Στην ιογενή επιπεφυκίτιδα, η θεραπεία είναι κυρίως ανακουφιστική καθώς είναι αυτοπεριοριζόμενη. Τεχνητά δάκρυα, κρύες κομπρέσες και καλός καθαρισμός των βλεφάρων. Σε ορισμένες περιπτώσεις ο οφθαλμίατρος μπορεί να κρίνει απαραίτητη την χορήγηση τοπικών σταγόνων με στεροειδή.

Είναι σημαντική η ελάττωση του κινδύνου μετάδοσης με σχολαστικό πλύσιμο των χεριών, αποφυγή της επαφής με τους οφθαλμούς και της κοινής χρήσης πετσέτας.

Στην αλλεργική επιπεφυκίτιδα, θα πρέπει να γίνεται απομάκρυνση του αλλεργιογόνου που πυροδότησε την φλεγμονή εάν είναι εφικτό. Συχνά χορηγούνται τοπικά αντιισταμινικά και συμπληρωματικά τοπικά τεχνητά δάκρυα και τοπικά στεροειδή για ανακούφιση.

Οι κρύες κομπρέσες αλλά και τα κρύα τεχνητά δάκρυα μπορεί να είναι βοηθητικά.

Στα βλέφαρα μας φυσιολογικά έχουμε αδένες οι οποίοι είναι υπεύθυνοι για την παραγωγή σημαντικών ουσιών που συνιστούν τα φυσικά δάκρυα των οφθαλμών. Τα δάκρυα είναι απαραίτητα για την ενυδάτωση των ματιών και την καθαρή όραση.

Το χαλάζιο οφείλεται στην απόφραξη των αδένων αυτών που προκαλείται από την κατακράτηση σμήγματος. Η απόφραξη αυτή μπορεί να οδηγήσει τελικά στην φλεγμονή του αδένα που μας δίνει τελικά την κλινική αυτή εικόνα.

Ποια τα συμπτώματα;

• Διόγκωση του βλεφάρου (άνω ή κάτω) με συχνά ψηλαφητό ένα στρογγυλό οζίδιο.
• Ερυθρότητα του βλεφάρου.
• Πόνος και ευαισθησία.

Πως γίνεται η διάγνωση;

Η διάγνωση μπορεί να γίνει κατά την διάρκεια μιας οφθαλμολογικής εξέτασης στην σχισμοειδή λυχνία από τον οφθαλμίατρο.

Ποια η θεραπεία;

Η θεραπεία και η χορήγηση οποιασδήποτε φαρμακευτικής αγωγής θα πρέπει πάντοτε να γίνεται από τον οφθαλμίατρο κατόπιν οφθαλμολογικής εξέτασης.

Κατά τα πρώτα στάδια, το χαλάζιο μπορεί να υποχωρήσει με χλιαρές κομπρέσες ,συχνά κατά την διάρκεια της ημέρας και με τοπική οφθαλμική αλοιφή.

Ωστόσο σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να είναι απαραίτητη η από του στόματος χορήγηση αντιβιοτικής αγωγής ή η έγχυση στεροειδών στην περιοχή του χαλάζιου.

Εάν το χαλάζιο δεν υποχωρήσει με την συντηρητική αγωγή μπορεί να είναι απαραίτητη η διάνοιξη του με τοπική αναισθησία.

Πως μπορώ να προφυλαχτώ;

Είναι απαραίτητη η καλή υγιεινή των βλεφάρων καθώς και η αντιμετώπιση της βλεφαρίτιδας, εάν υπάρχει.

Τι είναι το υαλοειδές σώμα;

Το υαλοειδές ή υαλοειδές σώμα πληρεί τον οφθαλμό και βρίσκεται μεταξύ του φακού και του αμφιβληστροειδούς.

Αποτελεί μια διαφανή, άχρωμη γέλη οπου κεντρικά είναι πιο ρευστή και περιφερικά λιγότερο, και αποτελείται κατά 98% από νερό αλλά περιέχει και κολλαγόνο και σάκχαρα.

Πως συμβαίνει η οπίσθια αποκόλληση του υαλοειδούς;

Το υαλοειδές σώμα φυσιολογικά είναι συμπαγές και στενά συνδεδεμένο με τον αμφιβληστροειδή και τους γύρω ιστούς. Με το πέρασμα της ηλικίας όπως όλοι οι ιστοί φυσιολογικά εκφυλίζονται έτσι και το υαλοειδές σώμα αρχίζει σταδιακά να ρευστοποιείται και να χάνει την τόσο συμπαγή δομή του. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να αποκολλάται τελικά από τον αμφιβληστροειδή. Συνεπώς έχουμε την οπίσθια αποκόλληση του υαλοειδούς.

Η συχνότητα της οπίσθιας αποκόλλησης του υαλοειδούς αυξάνεται με την ηλικία και στην ηλικία των 80 ετών είναι τουλάχιστον 60%.

Τυπικά συμβαίνει αυτόματα αλλά μπορεί να προκληθεί και από άλλα γεγονότα όπως η χειρουργική επέμβαση καταρράκτη, ένα τραύμα, ραγοειδίτιδα καθώς και η παναμφιβληστροειδική φωτοπηξία.

Προκαλεί συμπτώματα;

Συμπτώματα συνήθως υπάρχουν αλλά όχι πάντα.
Μπορεί να παρατηρηθούν φωτοψίες από τον ασθενή σαν λάμψεις ή αστραπές στο οπτικό πεδίο, μυϊοψίες όπου περιγράφονται σαν «μυγάκια» ή «ιστός αράχνης» στο οπτικό πεδίο οι οποίες κινούνται με τις κινήσεις του οφθαλμού.

Λιγότερο συχνά οι ασθενείς παραπονούνται για θάμβος όρασης όπου μπορεί να οφείλεται είτε σε εκτεταμένες μυοψίες στον οπτικό άξονα ή ακόμα και αιμορραγία του υαλοειδούς όπου μπορεί να οφείλεται σε ένα ραγέν αγγείο λόγω βίαιης αποκόλλησης του υαλοειδούς από τον αμφιβληστροειδή.

Είναι επείγον;

Το υαλοειδές σώμα όπως προαναφέρθηκε αποκολλάται από τον αμφιβληστροειδή. Συνήθως γίνεται αυτόματα και σε βάθος χρόνου. Σε ορισμένες περιπτώσεις ωστόσο μπορεί να γίνει απότομα και «βίαια» με αποτέλεσμα να οδηγήσει σε ρωγμή, ρήξη δηλαδή του αμφιβληστροειδούς.
Μια ρήξη είναι απαραίτητο να περιχαρακωθεί με argon-laser από τον οφθαλμίατρο καθότι υπάρχει κίνδυνος να οδηγήσει σε αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς.

Πως γίνεται η διάγνωση;

Η διάγνωση της αποκόλλησης του υαλοειδούς καθώς και ο έλεγχος για την παρουσία ρωγμής γίνεται με βυθοσκόπηση υπό φαρμακευτική μυδρίαση στην σχισμοειδή λυχνία.

Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να κριθεί απαραίτητος και ο έλεγχος με υπέρηχο (b-scan) σε περίπτωση αιμορραγίας του υαλοειδούς έτσι ώστε να αποκλειστεί η αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς.

Υπάρχει θεραπεία;

Η οπίσθια αποκόλληση του υαλοειδούς δεν αποτελεί μια επικίνδυνη κατάσταση εφόσον αποκλειστεί η παρουσία ρωγμών ή αποκόλλησης του αμφιβληστροειδούς.

Ωστόσο εάν οι μυοψίες δυσχεραίνουν την όραση ή προκαλούν πρόβλημα στην καθημερινότητα του ασθενούς τότε μπορεί να πραγματοποιηθεί οπίσθια υαλοειδεκτομή ή πιο συγκεκριμένα η αφαίρεση των μυοψιών όπου λέγεται floaterectomy.

Τι είναι;

Ο ξηρός οφθαλμός προκύπτει όταν δεν υπάρχει επαρκής ποσότητα ή σωστή «λειτουργία» του δακρυικού φιλμ.
Τα φυσικά δάκρυα ενυδατώνουν και προστατεύουν τα μάτια μας, κάτι που είναι σημαντικό για την καθαρή όραση.
Η δακρυϊκή στιβάδα αποτελείται από τρεις επιμέρους στιβάδες:

• την λιπιδική στιβάδα που εκκρίνεται από τους μεϊβομιανούς αδένες που βρίσκονται στα βλέφαρα
• την υδάτινη στιβάδα που εκκρίνεται από τους δακρυϊκούς αδένες
• την βλεννώδη στιβάδα που εκκρίνεται από εξειδικευμένα κύτταρα του επιπεφυκότα.

Όταν η ποσότητα των δακρύων είναι μειωμένη ή η στιβάδα των δακρύων εμφανίζει διαταραχή της ποιότητάς της, έχουμε ως αποτέλεσμα τα μάτια μας να είναι ξηρά. Αυτό οδηγεί σε ευερέθιστα μάτια και τσούξιμο ενώ η όραση είναι συχνά θολή.
Σε χρόνια έλλειψη ενυδάτωσης των οφθαλμών έχουμε ως αποτέλεσμα την εμφάνιση του συνδρόμου της ξηροφθαλμίας.

Ποια τα συμπτώματα;

• Μάτια ξηρά με έντονο αίσθημα ξένου σώματος.
• Μάτια κόκκινα και κουρασμένα.
• Θολή όραση.
• Φαγούρα ή τσούξιμο.
• Αύξησης της παραγωγής των δακρύων που προκαλείται από τον ερεθισμό της ξηροφθαλμίας.

Ποιες οι αιτίες τις ξηροφθαλμίας:

Η ξηροφθαλμία έχει πολλά αίτια. Τα κυριότερα περιλαμβάνουν:

1. Ηλικία
   Όπως μεγαλώνουμε ο οργανισμός παράγει λιγότερες λιπαρές ουσίες. Συνεπώς,  η λιπιδική στιβάδα των δακρύων να μειώνεται με αποτέλεσμα τα δάκρυα να εξατμίζονται πιο γρήγορα.
2. Ορμονικές αλλαγές
   Οι γυναίκες εμφανίζουν συχνά συμπτώματα ξηροφθαλμίας κατά την εμμηνόπαυση που οφείλεται στις ορμονικές αλλαγές.
3. Βλεφαρίτιδα.
4. Συστηματικές παθήσεις όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα, ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος ή το σύνδρομο Sjogren αλλά και ο σακχαρώδης διαβήτης μπορεί να επηρεάσουν την παραγωγή δακρύων.
5. Διάφορα φάρμακα όπως τα αντισταμινικά, τα διουρητικά, τα αντισυλληπτικά χάπια μπορεί να οδηγήσουν σε μείωση της παραγωγής των δακρύων.
6. Το στεγνό περιβάλλον και ο ξηρός αέρας.
7. Μακροχρόνια χρήση φακών επαφής.
8. Πολλές ώρες χρήσης υπολογιστή ή τηλεόρασης.

Πώς γίνεται η διάγνωση της ξηροφθαλμίας:

Ο φακός που υπάρχει μέσα στο μάτι μας λέγεται κρυσταλλοειδής φακός και βρίσκεται πίσω από την κόρη και την ίριδα και μπροστά από το υαλοειδές σώμα. Βρίσκεται εντός ενός «σάκου» ο οποίος ονομάζεται περιφάκιο. Φυσιολογικά ο φακός του ματιού είναι διαυγής.

Ο γεροντικός καταρράκτης αποτελεί  την θόλωση του φυσικού φακού του ματιού που συνήθως εμφανίζεται μετά την ηλικία των πενήντα ετών. Καταρράκτης μπορεί να εμφανιστεί στο ένα ή και στα δύο μάτια και να είναι ασύμμετρος. Χωρίς θεραπεία ο καταρράκτης επιδεινώνεται με την πάροδο του χρόνου και μπορεί να οδηγήσει σε μόνιμη απώλεια όρασης ή ακόμα και τύφλωση.

Έτσι, ο φυσικός φακός του ματιού μας θολώνει όσο μεγαλώνουμε, προκαλώντας μια σταδιακή μείωση της όρασης. Εκτός από την ηλικία, υπάρχουν και άλλες αιτίες καταρράκτη, όπως:

• Φαρμακευτική αγωγή (π.χ. κορτιζόνη)
• Συγγενής (σε μικρή ηλικία)
• Συστηματική νόσος
• Διαβήτης
• Χρήση αλκοόλ
• Παρατεταμένη έκθεση σε υπεριώδη ακτινοβολία
• Τραύμα
• Άλλη χειρουργική επέμβαση στα μάτια (π.χ. χειρουργείο αποκόλλησης αμφιβληστροειδούς)

Τα συνήθη συμπτώματα εμφάνισης καταρράκτη είναι:

• Θολή όραση (σαν να βλέπεις μέσα από θολά τζάμια).
• Ευαισθησία στην αντανάκλαση του φωτός, ειδικά το βράδυ.
• Χρώματα που φαίνεται να έχουν ξεθωριάσει.
• Προσωρινή βελτίωση της κοντινής όρασης με συχνές αλλαγές στην συνταγή των γυαλιών ή των φακών επαφής.
• Διπλά είδωλα.
• Δυσκολία στην νυχτερινή οδήγηση.

Χειρουργική επέμβαση καταρράκτη

Το χειρουργείο του καταρράκτη τα τελευταία χρόνια έχει εξελιχθεί πολύ και πλέον αποτελεί μια συνήθη και σχετικά ασφαλή διαδικασία. Αποτελεί χειρουργείο ημέρας και δεν απαιτείται νοσηλεία.

Το χειρουργείο του καταρράκτη γίνεται υπό τοπική αναισθησία και ελαφρά μέθη και διαρκεί περίπου 10-20 λεπτά. Πραγματοποιείται μια μικρή τομή 2.2 χιλιοστών στον κερατοειδή και ακολούθως πραγματοποιείται η φακοθρυψία, όπου ο φυσικός φακός κόβεται σε μικρά κομμάτια με την βοήθεια υπερήχου (γαλακτωματοποίηση) όπου στην συνέχεια αναρροφώνται και αφαιρούνται. Ακολούθως εισάγεται ένας καθαρός τεχνητός φακός, γνωστός ως ενδοφακός, εντός του περιφακίου. Στο τέλος της επέμβασης συνήθως δεν τοποθετείται ράμμα, με αποτέλεσμα η ανάρρωση του ασθενούς  να γίνεται πιο γρήγορα και ανώδυνα.

Αμέσως μετά την επέμβαση το μάτι μπορεί να μείνει είτε ανοιχτό είτε κλειστό με γάζα την οποία μπορείτε να αφαιρέσετε εντός ολίγων ωρών. Μερικές φορές μπορεί να υπάρχει αίσθηση ξένου σώματος για μερικές ώρες μετά την επέμβαση ή ήπιος πόνος. Η χρήση παυσίπονου (paracetamol) συνήθως είναι αρκετή για να σας ανακουφίσει από αυτά τα συμπτώματα. Αν μετεγχειρητικά στις 2 με 7 ημέρες μετά την επέμβαση το μάτι εμφανίσει έντονη ερυθρότητα, πόνο με ευαισθησία στο φως ή απώλεια όρασης πρέπει να έρθετε ΑΜΕΣΑ σε επαφή με τον οφθαλμίατρο σας προκειμένου να σας συμβουλέψει.

Η αποθεραπεία μετά από μια χειρουργική επέμβαση καταρράκτη είναι σημαντική για την αποκατάσταση της όρασης και την αποφυγή επιπλοκών. Αν και η διαδικασία ανάρρωσης μπορεί να διαφέρει ανάλογα με τον ασθενή υπάρχουν ορισμένες γενικές κατευθυντήριες οδηγίες για την αποθεραπεία:

Χρήση κολλυρίων: Μετά το χειρουργείο καταρράκτη είναι απαραίτητη η χρήση κολλυρίων όπου περιέχουν κορτιζόνη και αντιβίωση για ένα μήνα. Ανάλογα με την περίπτωση μπορεί να χρειαστούν και επιπλέον κολλύρια.

Προγραμματισμός επανελέγχων: Συνήθως απαιτείται προγραμματισμός επανελέγχων με τον οφθαλμίατρο για να ελέγξει την πρόοδο της ανάρρωσης και να προσαρμόσει τυχόν φαρμακευτική αγωγή. Τυπικά επανέλεγχος γίνεται την επόμενη μέρα του χειρουργείου, μετά από μια βδομάδα και μετά από ένα μήνα.

Ειδικές οδηγίες: Συνήθως συνιστάται η αποφυγή βαριάς φυσικής δραστηριότητας. Δεν θα πρέπει να πέσει νερό στο μάτι για μια εβδομάδα και αποφεύγεται το τρίψιμο του ματιού.

Τι είναι;

Αφορούν την παθολογία της ωχράς κηλίδας, το κέντρο της όρασης.

Η ωχρά κηλίδα αποτελεί μια στρογγυλή και κεντρική περιοχή στον αμφιβληστροειδή.

Είναι το σημείο στο οποίο εστιάζεται το φως όταν κοιτάζουμε ένα αντικείμενο και είναι υπεύθυνη για την ευκρινή όραση καθώς και για την αντίληψη των χρωμάτων.

Συνεπώς οποιαδήποτε παθολογία της ωχράς μπορεί να οδηγήσει σε θόλωση της όρασης, διαταραχή της αντίληψης των χρωμάτων,  χαμηλή όραση στο ημίφως καθώς και μεταμορφοψία(οι ευθείες γραμμές γίνονται αντιληπτές ως κυματιστές).

Αιτίες ωχροπάθειας:

1. Ηλικιακή εκφύλιση ωχράς κηλίδας (υγρού ή ξηρού τύπου)

Αποτελεί την πιο συχνά συναντώμενη πάθηση της ωχράς κηλίδας μετά την ηλικία των 65 ετών στον ανεπτυγμένο πληθυσμό.

• Η υγρού τύπου Ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς αποτελεί τον πιο σοβαρό τύπο της νόσου. Παρατηρείται όταν ανώμαλα παθολογικά αγγεία σχηματίζονται κάτω από την ωχρά. Αυτά τα παθολογικά νέα αγγεία είναι πολύ εύθραυστα και πολύ συχνά εμφανίζουν διαρροή αίματος και υγρού. Η διαρροή αίματος και υγρού διαταράσσει την φυσιολογική ανατομία της ωχράς και συνεπώς μειώνεται η όραση.

Η θεραπεία περιλαμβάνει τις ενδοβολβικές ενέσεις με παράγοντες anti-VEFG όπου βοηθούν στην μείωση των παθολογικών αγγείων αλλά και την διαρροή αυτών. Επιπλέον θεραπεία με laser μπορεί να βοηθήσει σε ορισμένες περιπτώσεις για την καταστροφή των παθολογικών αγγείων.

• Η ξηρού τύπου Ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς αποτελεί τον συχνότερο τύπο της νόσου. Παρατηρείται όταν μικρές συστάδες πρωτείνης, τα λεγόμενα drusen, συσσωρεύονται εντός του αμφιβληστροειδούς στην περιοχή της ωχράς και μεγαλώνουν με την πάροδο του χρόνου. Παρατηρούνται επίσης διαταραχές στο επίπεδο του μελάγχρουν επιθηλίου και στα τελικά στάδια της νόσου έχουμε την γεωγραφική ατροφία με την πλήρη απώλεια κυττάρων στον αμφιβληστροειδή.

Δυστυχώς δεν υπάρχει ακόμη κάποια διαθέσιμη θεραπεία για τα drusen.  Ορισμένοι ασθενείς επωφελούνται με την χρήση ειδικών βιταμινούχων σκευασμάτων τα οποία μπορεί να βοηθήσουν στην μη εξέλιξη της νόσου. Πολύ σημαντική είναι η παρακολούθηση της εξέλιξης της Ξηρού τύπου εκφύλισης της ωχράς καθότι μπορεί να εξελιχθεί σε Υγρού τύπου.

Υπάρχουν ενθαρρυντικά στοιχεία για δυο παράγοντες οι οποίοι βρίσκονται υπό μελέτη για την μείωση της εξέλιξης της γεωγραφικής ατροφία.

2. Επιωχρική μεμβράνη

Αποτελεί μια ινοκυτταρική δομή που αναπτύσσεται στην επιφάνεια του αμφιβληστροειδούς ή πάνω από αυτήν.

Η υπερπλασία των κυτταρικών στοιχείων και η σύσπαση της μεμβράνης οδηγεί στα οπτικά συμπτώματα.

Στο 90% των περιπτώσεων είναι ιδιοπαθής με απουσία προφανούς αιτίου και στο 10% δευτεροπαθής όπου συμβαίνουν συνήθως μετά από χειρουργική επέμβαση αμφιβληστροειδούς, laser αμφιβληστροειδούς, αμφιβληστροειδική αγγειακή νόσο, τραύμα ή φλεγμονή.

Η αντιμετώπιση γίνεται με χειρουργική αφαίρεση της μεμβράνης μέσω Υαλοειδεκτομής.

3. Οπή Ωχράς Κηλίδας

Η οπή της ωχράς συνήθως δημιουργείται ως παραπροϊόν μιας ανώμαλα ισχυρής επαφής του υαλώδους σώματος (ζελέ του ματιού) στον αμφιβληστροειδή, με αποτέλεσμα την εμφάνιση φυγόκεντρων δυνάμεων στην περιοχή της ωχράς και την διάσπασή της με την δημιουργία της οπής.

Η αντιμετώπιση γίνεται με χειρουργείο Υαλοειδεκτομής και επιπωματισμό της οπής με την χρήση αερίου.

4. Σύνδρομο υαλοειδοωχρικής έλξης

Το Υαλοειδές σώμα αποτελεί το «ζελέ» του οφθαλμού. Καθώς μεγαλώνουμε, αυτό φυσιολογικά ρευστοποιείται και αποκολλάται από τον αμφιβληστροειδή.

Εάν παραμείνει προσκολλημένο στο κέντρο της ωχράς κηλίδας τότε υπάρχει ανώμαλη οπίσθια αποκόλληση του υαλοειδούς η οποία μπορεί να προδιαθέσει σε μια σειρά παθήσεων της ωχράς.

Η υαλοειδοωχρική έλξη οδηγεί σε αλλοιώσεις της φυσιολογικής ανατομίας του αμφιβληστροειδούς με αποτέλεσμα ο ασθενής να παρουσιάζει μείωση της κεντρικής όρασης, μεταμορφοψία(οι ευθείες γραμμές γίνονται αντιληπτές ως κυματιστές), και μικροψία(σμίκρυνση των εικόνων).

Σε περίπτωση όπου η έλξη αυτή επιμένει τότε αντιμετωπίζεται με χειρουργείο Υαλοειδεκτομής και απελευθέρωση των έλξεων.

5. Λοίμωξη από H. Pylori

Αποτελεί μια πάθηση που επηρεάζει την ωχρά κηλίδα.

Είναι μια ιδιοπαθής διαταραχή που χαρακτηρίζεται από εντοπισμένη ορώδη αποκόλληση του νευροαμφιβληστροειδούς στην περιοχή της ωχράς.

Οι παράγοντες κινδύνου δεν έχουν καθοριστεί πλήρως και περιλαμβάνουν:

• Την λήψη κορτικοστεροειδών (κορτιζόνης)
• Το σύνδρομο Cushing
• Το ψυχολογικό stress
• Το σύνδρομο υπνικής άπνοιας
• Λοίμωξη με Pylori

Θεραπευτικές επιλογές περιλαμβάνουν την παρακολούθηση, διακοπή κορτικοστεροειδών αν είναι δυνατόν, μικροπαλμικό diode laser, θεραπεία από του στόματος με β-αποκλειστές, φωτοδυναμική θεραπεία.

Η οπή ωχράς κηλίδας στο μάτι αναφέρεται σε μια παθολογική κατάσταση που παρουσιάζεται στην ωχρά κηλίδα και συγκεκριμένα στο κεντρικό βοθρίο. Αυτή η κατάσταση χαρακτηρίζεται από μια μικρή οπή ή απουσία χρωστικής ουσίας στο κέντρο της ωχράς κηλίδας του ματιού. Η οπή ωχράς κηλίδας μπορεί να οδηγήσει σε μειωμένη οπτική λειτουργία και απώλεια κεντρικής όρασης, ανάλογα με το μέγεθος της οπής. Απαιτείται ιατρική αξιολόγηση από έναν οφθαλμίατρο για τη διάγνωση και την αντιμετώπιση της οπής ωχράς κηλίδας του ματιού. Ο οφθαλμίατρος μπορεί να παράσχει περαιτέρω οδηγίες και να συστήσει την κατάλληλη θεραπεία, εάν απαιτείται.

Υπάρχει επέμβαση για την Οπή Ωχράς Κηλίδας?
Η επέμβαση για την οπή ωχράς κηλίδας στο μάτι εξαρτάται από τη σοβαρότητα της κατάστασης και την επίδρασή της στην όραση. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ιδίως όταν η οπή είναι μικρή και δεν προκαλεί σημαντικές επιπλοκές, η παρακολούθηση και η συντήρηση μπορεί να είναι η κατάλληλη προσέγγιση. Ωστόσο, σε πιο σοβαρές περιπτώσεις όπου η οπή προκαλεί σημαντική απώλεια όρασης ή επηρεάζει σημαντικά την καθημερινή ζωή, μπορεί να εξεταστεί η δυνατότητα επέμβασης. Μια από τις επιλογές είναι η χειρουργική αποκατάσταση, κατά την οποία πραγματοποιείται υαλοειδεκτομή με αέριο για να καλύψει την οπή και να βελτιώσει την όραση. Ωστόσο, η απόφαση για επέμβαση θα πρέπει να γίνεται μετά από συζήτηση με έναν ειδικό οφθαλμίατρο, ο οποίος θα αξιολογήσει τη συγκεκριμένη κατάσταση και θα σας παράσχει πλήρεις πληροφορίες σχετικά με την επέμβαση και τις πιθανές επιπλοκές. Κάθε περίπτωση αντιμετωπίζεται μεμονωμένα, και η επέμβαση είναι εξατομικευμένη ανάλογα με τις ανάγκες και τις προδιαγραφές του ασθενούς.

Χειρουργείο για Οπή Ωχράς Κηλίδας
Η χειρουργική επέμβαση για την οπή ωχράς κηλίδας στο μάτι ονομάζεται υαλοειδεκτομή με αέριο. Αυτή η επέμβαση γίνεται με σκοπό να κλείσει η οπή και να βελτιωθεί η όραση. Κατά τη διάρκεια της επέμβασης, ο χειρουργός αφαιρεί την έσω αφοριστική μεμβράνη απο την επιφάνεια την ωχρας και γεμίζει το μάτι με αέριο. Στην συνέχεια ο ασθενής τοποθετείται μπρούμυτα για 3 μέρες. Η απόφαση για την επέμβαση λαμβάνεται μετά από συζήτηση με έναν ειδικό οφθαλμίατρο, ο οποίος θα αξιολογήσει την κατάσταση και θα σας παράσχει πλήρεις πληροφορίες σχετικά με τις επιλογές θεραπείας και τις πιθανές επιπλοκές. Σε κάθε περίπτωση, η χειρουργική επέμβαση για την οπή ωχράς κηλίδας πρέπει να πραγματοποιείται από έμπειρο χειρουργό οφθαλμίατρο, με εξειδίκευση στην αντιμετώπιση των παθήσεων του αμφιβληστροειδούς.

Η αποκόλληση του  αμφιβληστροειδούς είναι μια σοβαρή ιατρική πάθηση που απαιτεί άμεση προσοχή. Σε αυτήν την επείγουσα κατάσταση, ο αμφιβληστροειδής, το πίσω μέρος του ματιού, αποκολλάται από τον προσκείμενο ιστό του. Οι κύριες αιτίες αποκόλλησης του αμφιβληστροειδούς είναι οι τραυματισμοί, η υψηλή μυωπία, η προχωρημένη ηλικία > 60 έτη , η αποκόλληση του υαλοειδούς σώματος και το χειρουργείο καταρράκτη. Τα κύρια συμπτώματα περιλαμβάνουν αιφνίδια απώλεια όρασης, αίσθημα κουρασμένων ματιών, αισθητή απώλεια πεδίου όρασης και αναγνώριση σκιών ή ασταθής απεικόνιση. Σε περίπτωση ύποπτης αποκόλλησης του αμφιβληστροειδούς, είναι σημαντικό να ζητήσετε άμεση ιατρική βοήθεια. Ο οφθαλμίατρος θα αξιολογήσει την κατάσταση και θα αποφασίσει την κατάλληλη αγωγή, η οποία μπορεί να περιλαμβάνει χειρουργική επέμβαση για επανατοποθέτηση του αμφιβληστροειδούς.

ΧΕΙΡΟΥΡΓΕΙΟ
Η χειρουργική επέμβαση για την αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς ονομάζεται “υαλοειδεκτομη ” ή “υαλοειδεκτομή με μόσχευμα “. Η διαδικασία αυτή επανατοποθετεί τον αμφιβληστροειδή στην σωστή θέση και τον προσκολλά στον προσκείμενο ιστό του. Το χειρουργείο μπορεί να γίνει με διάφορες τεχνικές, ανάλογα με το μέγεθος και τη θέση της αποκόλλησης. Οι κύριες τεχνικές περιλαμβάνουν την παραδοσιακή χειρουργική επέμβαση με χρήση μοσχεύματος σιλικόνης για την προσκόλληση του αμφιβληστροειδούς, καθώς και πιο σύγχρονες τεχνικές όπως η υαλοειδεκτομή με χρήση λέιζερ και αερίου. Η χειρουργική αποκατάσταση της αποκόλλησης αμφιβληστροειδούς είναι μια σοβαρή επέμβαση και απαιτεί εξειδικευμένο οφθαλμίατρο. Μετά την επέμβαση, ο ασθενής θα πρέπει να ακολουθήσει αυστηρά τις οδηγίες του ιατρού για τη φροντίδα του ματιού και την αποφυγή δραστηριοτήτων που μπορεί να επηρεάσουν την επούλωση. Η ανάρρωση μπορεί να διαρκέσει από εβδομάδες έως μήνες, ανάλογα με τη σοβαρότητα της αποκόλλησης και την ανταπόκριση του ασθενούς στη θεραπεία.

ΜΕΤΑ ΤΟ ΧΕΙΡΟΥΡΓΕΙΟ
Μετά το χειρουργείο για αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς, θα χρειαστεί να ακολουθήσετε ορισμένες οδηγίες και να προσέχετε το μάτι σας για την ανάρρωση. Οι εξής συμβουλές μπορούν να είναι χρήσιμες:
1. Φαρμακευτική θεραπεία: Ο οφθαλμίατρος σας θα σας παρακολουθήσει και θα σας συνταγογραφήσει τα κατάλληλα φάρμακα για την ανάρρωση. Είναι σημαντικό να πάρετε τα φάρμακα ακριβώς όπως σας έχει ορίσει ο γιατρός.
2. Περιορισμός δραστηριοτήτων: Κατά τη διάρκεια της ανάρρωσης, θα πρέπει να αποφεύγετε δραστηριότητες που μπορεί να προκαλέσουν πίεση στο μάτι, όπως το σφίξιμο, η άρση βαρέων αντικειμένων, η άθληση και το σπριντ.
3. Προστασία από τον ήλιο: Το μάτι σας θα είναι ευαίσθητο μετά την επέμβαση, οπότε θα πρέπει να φοράτε συνεχώς γυαλιά ηλίου που προστατεύουν από την υπεριώδη ακτινοβολία. 4. Ακολουθήστε τις οδηγίες του γιατρού: Ο γιατρός θα σας δώσει πιο αναλυτικές οδηγίες για τη φροντίδα του ματιού σας, όπως τον τρόπο καθαρισμού του, το πότε να επιστρέψετε για ελέγχους και οτιδήποτε άλλο είναι απαραίτητο για την ανάρρωση. Είναι επίσης σημαντικό να επικοινωνείτε με τον οφθαλμίατρό σας για οποιεσδήποτε ανησυχίες ή ερωτήσεις που μπορεί να έχετε κατά τη διάρκεια της ανάρρωσης.

Υπάρχει φόβος να ξαναπάθω αποκόλληση αμφιβληστροειδους μετα το χειρουργείο?
Ο φόβος να ξαναπάθετε αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς μετά το χειρουργείο είναι κατανοητός. Ωστόσο, με την κατάλληλη φροντίδα και παρακολούθηση, ο κίνδυνος να ξαναπάθετε αποκόλληση μειώνεται σημαντικά. Οι εξειδικευμένοι οφθαλμίατροι που πραγματοποιούν την επέμβαση αποκόλλησης αμφιβληστροειδούς έχουν την εμπειρία και την εξειδίκευση για να διαχειριστούν την κατάσταση με επιτυχία. Κατά τη διάρκεια της επέμβασης, ο αμφιβληστροειδής επανατοποθετείται και προσκολλάται στον προσκείμενο ιστό του ματιού, με σκοπό να αποτραπεί η επαναληπτική αποκόλληση. Ωστόσο, είναι σημαντικό να ακολουθείτε τις οδηγίες του γιατρού για τη φροντίδα του ματιού και την ακολουθία των επανελέγχων. Οι επανελέγχοι είναι σημαντικοί για να ελέγξετε την πρόοδο της ανάρρωσης και να εξασφαλίσετε ότι ο αμφιβληστροειδής παραμένει στην σωστή θέση. Εάν έχετε ανησυχίες ή ερωτήσεις σχετικά με την πιθανότητα επανάληψης της αποκόλλησης αμφιβληστροειδούς, συζητήστε τις με τον οφθαλμίατρό σας. Ο γιατρός θα μπορέσει να σας παράσχει περισσότερες πληροφορίες και να σας καθησυχάσει σχετικά με την ανταπόκριση του ματιού σας στην επέμβαση.

Χορτοκοπτικό και Οφθαλμολογικό τραύμα: Ένας ύπουλος και σοβαρός εχθρός για τα μάτια

Το τραύμα των ματιών αναφέρεται σε βλάβη που προκαλείται από άμεσο πλήγμα
στο μάτι. Το τραύμα μπορεί να επηρεάσει όχι μόνο το μάτι, αλλά και τη γύρω
περιοχή, συμπεριλαμβανομένης της γειτονικής δομής των βλεφάρων και των
οστών του κόγχου. Υπάρχουν πολλές διαφορετικές μορφές τραύματος, που
ποικίλλουν ως προς τη σοβαρότητα τους, από μικρούς τραυματισμούς έως
έκτακτα περιστατικά. Ακόμη και σε περιπτώσεις όπου το τραύμα φαίνεται
μικρό, πρέπει σε κάθε περίπτωση να λαμβάνεται ιατρική βοήθεια.

Είναι τραγικό μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα ένας συνάνθρωπος μας, κατά τα άλλα
υγιής, να έρχεται αντιμέτωπος με σοβαρή απώλεια όρασης και τύφλωση. Η αιτία
είναι η απροσεξία. Με αφορμή δυο σοβαρά περιστατικά που αντιμετώπισα τον
τελευταίο χρόνο αποφάσισα να γράψω αυτό το άρθρο στο blog.

Περιστατικά οφθαλμολογικού τραύματος από χορτοκοπτικό

Το πρώτο περιστατικό έχει ως εξής: 27 χρονών ασθενής
αποφασίζει να κάνει γεωργικές εργασίες στο χωράφι του και ξεκινάει να
χρησιμοποιεί το χορτοκοπτικό. Δεν θυμάται που είναι τα προστατευτικά γυαλιά
και πάνω στην βιασύνη του να τελειώνει με τις εργασίες ξεκινάει τη χρήση
του χορτοκοπτικού. Την ώρα που κάνει χρήση του χορτοκοπτικού αισθάνεται ότι
κάτι μπήκε στο μάτι του, πονάει λίγο αλλά συνεχίζει. Την επόμενη μέρα πάει
στον οφθαλμίατρο για εξέταση. Το μάτι είναι κόκκινο και διαπιστώνεται
φλεγμονή, χωρίς να φαίνεται να έχει μπει κάτι μέσα. Πέντε μέρες μετά ο
πόνος γίνεται αφόρητος και το μάτι είναι γεμάτο πύον. Γίνεται αξονική
τομογραφία και διαπιστώνεται ένα μικρό μεταλλικό ξένο σώμα μέσα στο μάτι
και σοβαρή μόλυνση (ενδοφθαλμίτιδα).

Το δεύτερο περιστατικό επίσης πολύ σοβαρό και ο ασθενής
πιο άτυχος. Το μεταλλικό ξένο σώμα που μπήκε μέσα στο μάτι ήταν πολύ
μεγαλύτερο, περίπου 5mm και το μάτι μέσα σε λίγες ώρες έπαθε αποκόλληση
αμφιβληστροειδούς και μόλυνση (ενδοφθαλμίτιδα). Εικόνα 1.

Η θεραπεία ήταν άμεση. Και οι δυο ασθενείς υποβλήθηκαν σε χειρουργείο υαλοειδεκτομής μέσα
σε λίγες ώρες από την παρουσίασή τους στο νοσοκομείο. Το μεταλλικό ξένο
σώμα αφαιρέθηκε. (Εικόνα 2.) και δόθηκαν πολύ ισχυρά αντιβιοτικά για την
καταπολέμηση της μόλυνσης και των μικροβίων.

Ο μηχανισμός του τραύματος ίδιος και στις δυο περιπτώσεις. Η υψηλή ταχύτητα
με την οποία κόβει το χορτοκοπτικό δημιουργεί θραύσματα τα οποία
εκτοξεύονται προς πάσα κατεύθυνση και έχουν την δύναμη και ορμή να
τρυπήσουν το μάτι.

Είναι τεράστια αμέλεια να χρησιμοποιούμε τέτοια εργαλεία και μηχανήματα
χωρίς προστασία. Επίσης είναι πολύ σημαντικό να αναφερθεί ότι πρέπει να
χρησιμοποιούνται ειδικά προστατευτικά γυαλιά και όχι απλά γυαλιά ηλίου. Τα
γυαλιά ηλίου δεν έχουν τόσο ισχυρούς και ανθεκτικούς φακούς σε ρήξη και
επιπλέον δεν προστατεύουν από το πλάι. Όσο ασήμαντο και αν φαίνεται στη
βιασύνη μας να κάνουμε εργασίες τόσο τραγικό είναι να αμελούμε για την
ασφάλεια των ματιών μας.

Εικόνα 1. CT scan οφθαλμικών κογχών με παρουσία μεταλλικού ξένου σώματος
στο δεξιό οφθαλμό.

Εικόνα 2. Μεταλλικό ενδοβόλβιο ξένο σώμα 5mm μετά την αφαίρεση του.

Σε περίπτωση οφθαλμολογικού τραύματος επικοινωνήστε άμεσα με τον χειρουργό οφθαλμίατρο

Γεώργιο Τριχώνα.